مودا موری مورا

یکی از کاربردی ترین ابزارها برای کارایی بیشتر منابع مفهوم مودا موری و مورا می باشد


مودا، موری و مورا چیست؟

در تولید ناب و  نظام آراستگی محیط کار (5S)  هر وقت صحبت از منابع به میان می آید ،بحث کارائی مطرح می شود و مفهوم آن بهره گیری از منابع به صورت بهتر،سریعتر،بیشتر و ارزان تر می باشد . برای اینکه بتوانیم حداکثر کارائی از منابع  را داشته باشیم ،تکنیک ها و ابزارهای مختلفی وجود دارد که یکی از ساده ترین و کاربردی ترین آنها مفهوم مودا،موری و مورا است که ژاپنی ها برای اولین بار آن را معرفی کردند .

به صورت خلاصه مفهوم مودا ،موری و مورا به شرح ذیل است: 

MUDA  مودا (اتلاف)   

مودا

 

مودا یک کلمه ژاپنی است و معنای آن اتلاف کردن می باشد. یعنی اینکه بخشی از ظرفیت منبع را هدر دهیم.

به عنوان مثال اگر در طول روز نیروی انسانی بیش از حد مجاز خود وقت تلف می کند ، با مودا روبرو هستیم . یا اگر از یک لیفتراک دو تنی برای حمل 500 کیلو بار استفاده کنیم ، مودا روی داده است . آقای تایی چی اوهنو  معاون تولید شرکت تویوتا موتورز که بعدها به نظریه پرداز نظریه تفکر ناب تبدیل شد، مودا را به 7 دسته زیر تقسیم بندی می کند:

1-    مودای تولید بیش از نیاز بازار، مانند:

•    تولید محصول بیش از نیاز بازار ، با هدف فروش در زمانی دیگر
•    تولید قطعات اضافی با هدف انبارش برای جلوگیری از توقف خط
•    تولید اطلاعات و داده هایی که از آن هیچ استفاده ای نمی شود
•    تولید کپی های اضافی و نگهداری آن در مراکز مختلف
•    ایجاد پرونده های اسناد و مدارک ، بدون هدف مشخص
•    …

2-    مودای انتظار و تاخیر، مانند:

•    انتظار ماشین برای تعویض قالب یا راه اندازی اولیه
•    انتظار اپراتور ، در حالی که ماشین کار می کند
•    انتظار قطعات برای عملیات، بازرسی یا حمل و نقل
•    انتظار ماشین ، برای اتمام کار ماشینی دیگر
•    انتظار ماشین برای تعمیرات کلی و جزئی
•    انتظار نامه یا سندی برای امضا در کارتابل مدیر
•    انتظار ارباب رجوع برای دریافت خدمات
•    انتظار یک نامه در ماشین نویسی
•    …

3-    مودای حمل و نقل، مانند:

•    حمل مواد اولیه به انبار یا سالن تولید
•    حمل کالای در جریان ساخت
•    حمل کالای ساخته شده از سالن تولید به انبار
•    حمل کالا ، به بازار مصرف
•    حمل کالا ، بین انبارهای مختلف
•    حمل تجهیزات ، ملزومات و …
•    …

4-    مودای حرکت های اضافی، مانند:

•    تردد کارگر برای دریافت قطعه و ابزار از انبار
•    تردد برای انتقال قطعه یا محصول ، به جای دیگر
•    حرکات اضافی کارگران در ایستگاههای کاری
•    در دسترس نبودن اسناد و مدارک لازم
•    تردد بیش از حد افراد در طبقات ساختمان
•    تردد ارباب رجوع ، برای دریافت خدمات
•    تردد نامه یا سند از جایی به جای دیگر
•    …

5-    مودای انبارش، مانند:

•    انبار مواد اولیه
•    انبار کالا یا قطعات در جریان ساخت
•    انبار ضایعات و دوبارهکاریها
•    انبار محصول ( محصولات مختلف )
•    کمدهای نگهداری اسناد و مدارک
•    بایگانی
•    …

6-    مودای ایراد در فرآیند، مانند:

•    هر کاری را به روش نادرست انجام دادن
•    هر کاری که انجام آن لازم نیست
•    اموری که توسط پیمان کاران می تواند انجام شود
•    انجام هر کاری که برای سازمان هزینه ایجاد می کند ، اما برای مشتری نهایی ارزشی تولید نمی کند
•    هر کاری که …

7-    مودای تولید ضایعات و دوباره کاری، مانند:

•    ضایعات حین تولید
•    دوباره کاری حین تولید
•    تعمیرات کلی و جزئی محصول تولید شده
•    دوباره کاری روی نامه ها و گزارشهای اداری
•    …

MURI موری(طاقت فرسا وخستگی زا)

موری

موری یک کلمه ژاپنی است و معنای آن استفاده بیش از حدمجاز منابع است. یعنی اینکه به منبع فشار بیاوریم. 
بار بیش از حد می تواند بر کارگران یا ماشین ها وارد شود. مثلا اگر بیش از حد به نیروی انسانی فشار بیاوریم با موری روبرو هستیم و در مثالی دیگر  اگر بیش از 5 نفر سرنشین سوار خودروی سواری شوند ،موری اتفاق افتاده است .  

به عنوان مثالی دیگر، فرض کنید کارگری تازه کار به جای کارگری خبره استخدام شود وآموزش لازم را نبیند کار برای او طاقت فرسا می شود که در اینجا موری اتفاق می افتد.و احتمالا این کارگر آهسته تر از دیگران کار می کند واشتباهات زیادی انجام می دهد که باعث بروز مودا(اتلاف) می شود.

بار بیش از حد بر کارگران اثرات فیزیکی و روحی به جا گذاشته،که خودرا به صورت زیاد شدن خطاها، خطرات تصادف، تنش وکاهش رضایت شغلی بروز میدهد. در زیاد شدن خطاهای روحی تلاش میشود که با تدابیر تضمین کیفیت مانند پیشگیری از خطا(POKA YOKE) مبارزه شود. 

MURA مورا(اختلاف زا یا عدم تطابق)

مورا

مورا یک کلمه ژاپنی است و معنای آن نا متعادل یا نا برابر می باشد. به عبارت ساده تر استفاده نادرست از منابع سازمان است.

مثلا اگر از یک نفر مهندس مکانیک در واحد اداری استفاده کنیم، با مورا مواجه هستیم . یا اگر از خودروی سواری برای حمل بار استفاده کنیم ،کاربری اصلی منبع را زیر سئوال برده ایم . 

مورا نتیجه عدم هماهنگی تولید را معرفی می کند.فرض کنید کارگران در خط تولید مشغول به کارند وهر کس به صورت تکراری کاری راانجام می دهد وکار را برای نفر بعدی می فرستد اگر زمان عملیات یکی از این کارگران بیشتر از دیگری باشد مورا به اضافه مودا اتفاق می افتد.

برای دانلود جامع ترین دستورالعمل ها، چک لیستها و فرمهای نظام آراستگی محیط کار(5S)، از جمله دستورالعمل های مجزای S1 تا S5 و … بصورت کامل اینجا کلیک کنید.

 

1/5 - ({تعداد} {آرا})

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *