اجرای نظام آراستگی در تعمیرگاه

اجرای نظام آراستگی در تعمیرگاه

پیاده سازی نظام آراستگی ۵s تعمیرگاه، منجر به بهبود کیفیت ارائه خدمات تعمیراتی، همچنین ارتقاء ایمنی و افزایش بهره‌وری می‌شود. لازم به ذکر است با توجه به ماهیت فعالیت‌های تعمیراتی، اجرای نظام آراستگی در تعمیرگاه ، امری دشوار می‌باشد .

تاریخچه نظام آراستگی

نظام 5S برای اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم در ژاپن شکل گرفت ولی ایده اولیه این سیستم ژاپنی نمی‌باشد. ژاپنی ها در هنگام بازدید از برخی صنایع آمریکا (همچون کارخانه های مهمات سازی ، کبریت سازی ، داروسازی ، مواد غذایی ، تجهیزات پزشکی و …  ) با پدیده House Keeping (یا خانه داری صنعتی ) آشنا شدند. مواردی همچون نظافت، بهداشت، نظم و ترتیب، رعایت کامل ایمنی و جلوگیری از حوادث به ویژه انفجار وآتش سوزی، جلوگیری از انباشت ضایعات و مواد در راهروها و خیابان‌های کارخانه و معابر داخل کارگاه‌ها ، ریخت وپاش ابزار و نشت روغن و مواد شیمیایی در کارخانه هایی رعایت می شد که عدم رعایت آنها موجب بروز خطرات و ضایعات غیرقابل جبران جانی ، مالی و اجتماعی گردیده و یا محصول آنها مستقیما با بهداشت و سلامتی مصرف کننده سروکار پیدا می کرد.

 ژاپنی ها با مشاهده تاثیر ونقش قابل توجه معیارهای خانه داری صنعتی در ایجاد محیط کاری آراسته ، حفظ ایمنی و بهداشت و غیره برآن شدند تا معیارهای مذکور را در شرکتهای ژاپنی به کار گیرند.  تطبیق اصول خانه داری صنعتی با شرایط حاکم بر صنایع ژاپن و بومی نمودن آن منجر به شکل گیری پنج اصل  در آراستگی محیط کار گردید.

مزایای پیاده سازی و اجرای نظام آراستگی در تعمیرگاه خودرو :

–    بهبود کیفیت خدمات تعمیراتی .
–    بهبود کار تیمی در تعمیرگاه. 
–    بهبود روحیه و نشاط  بین کارکنان بدلیل آراستگی محیط کار.
–    افزایش ایمنی و پیشگیری از حوادث با نصب علائم ایمنی و بازدید های دوره ای ۵s ، محل های خطر مشخص شده و اصلاح می‌شود.
–    نهادینه شدن نظم و انظباط کاری در بین تمامی کارکنان تعمیرگاه خودرو.
–    تاثیر مثبت بر برداشت مشتریان از تعمیرگاه .
–    کاهش ضایعات و دوباره کاری ها.

 

اصل توضیحات
Seiri تفکیک و (تعمیر) این واژه به معنی دور کردن اقلام غیر ضروری از محل کار بوده و بسته به نوع و محل کار می‌تواند تجهیزات اضافی یا ضایعات تعمیرگاه یا اوراق باطله و غیره را در بر گیرد.
Seition ترتیب (سامان دادن) این واژه به معنی قرار دادن اقلام و ابزارها به ترتیب اولویت در محل‌هایی است که در مواقع لزوم دستیابی به آنها به سهولت انجام شود. بدیهی است اجرای این امر سبب خواهد شد که از زمان حداکثر استفاده به عمل آید.
seiso پاکیزگی و تمیزی این واژه به معنی تمیز کردن محیط و ابزار کار توسط شاغل است و در تمامی رده های شغلی میتواند مصداق داشته باشد.
Seiketsu استانداردسازی (تداوم) این واژه به معنی مرتب کردن محل کار بطور مستمر است و در صورتی ایجاد خواهد شد که قبل از هر چیز عادت به تمیز بودن و مرتب بودن را در خود بوجود آوریم.
Shitsuke آموزش و فرهنگ سازی این واژه این مفهوم را میرساند که می بایست با استفاده از آموزش‌های ضمن کار نظم و استقلال کاری را در پرسنل ایجاد نمود.

مهمترین اقدامات جهت پیاده سازی نظام آراستگی ۵s تعمیرگاه در زیر آمده است .

S1  – Seiri تفکیک و ( تعمیر)

ابتدا اشیاء ابزار و اسناد را به دو گروه ضروری و غیر ضروری تفکیک نمایید .
اقلام زائد را تعیین تکلیف نموده و در صورت امکان دور بریزید .
ابزار‌، تجهیزات و دستگاه های معیوب و خراب را شناسایی نمایید و سپس تعمیر یا جایگزینی آنها انجام شود .

S2 – Seiton  نظم و ترتیب

اقلام ضروری مشخص شده را دسته بندی نمایید.
اقلام دسته بندی شده را در محل های مشخص قرار دهید .
از مدیریت دیداری استفاده نماییدنظیر استفاده از علائم و تابلو های راهنما در جایگاه های تعمیراتی ، انبار ، اتاق انتظار مشتریان ، دفاتر اداری و ..

نظم و ترتیب
از برچسب های مشخص کننده بصورت موثر استفاده کنید . نظیر برچسب های نشان دهنده قطعات ، برچسب علائم ایمنی و راهنمای سیستم اطفا حریق ، برچسب شناسایی ابزار آلات شامل تاریخ کالیبراسیون ، کد ابزار و…
مسیر های رفت و آمد در جایگاه های تعمیراتی را با خط کشی مشخص نمایید .

خط کشی
حریم دستگاه ها و تجهیزات را با رنگ مشخص کنید.
جهت دستیابی سریع به اسناد و مدارک ،  آنها را مرتب کنید .

S3 – Seiso تمیزی و پاکیزگی

شلوغی و ریخت و پاش از اطراف میز کار و دستگاه ها مرتب گردد.
منافذ ورود گردو غبار را شناسایی نموده و نسبت به مسدود نمودن آنها اقدام نمایید . ( نظیر استفاده از درزگیر برای در و پنجره ها).
محل های نشت روغن ، بنزین و… را شناسایی نموده و از نشتی جلوگیری نمایید .
نسبت به تمیز نمودن میز کار و وسایل و ابزارها ، بطور روزانه اقدام نمایید .
کارکنان لباس کار خود را تمیز نگهداشته و بصورت دوره ای ( هر هفته ) شستشو نمایید .
از آلودگی های کف سالن های تعمیرگاه جلوگیری شود. (شستشوی منظم سالن تعمیرگاه ، مشبک نمودن جایگاه های آلوده کننده مانند تعویض روغنی).
بمنظور پیشگیری از علل آلودگی ها ، پوشش ها و محفظه ها بازبینی شود (نظیر :بسته بندی مناسب قطعات در انبار ، درپوش فاضلاب ، درب مخازن ذخیره آب ).

S4 – Seiketsu استاندارد سازی، تداوم

استاندارد سازی لباس کار در اجرای نظام آراستگی در تعمیرگاه

لباس کار تعمیرکاربیشتر کارگران از انواع لباس کار دوبنده  استفاده می کنند چرا که پوشیدنشان ساده است و مقاومت خوبی نیز دارد. لباس کار مهندسی نیز بسته به نوع فعالیتی که مهندسین دارند با هم تفاوت دارد. برای مثال لباس کار مهندس معماری نمی تواند با لباس کار مهندس نفت یکسان باشد. لباس کار جوشکاری از مهمترین تجهیزات ایمنی جوشکاران است. جرقه های ساطع شده هنگام جوشکاری تمام پوست بدن را تهدید می کند و اگر لباس کار جوشکار نازک باشد حتما قطرات آهن ذوب شده هنگام جوشکاری لباس و پوست بدن او را خواهد سوزاند. یک خلبان نیز باید لباس کار خلبانی را هنگام کار به تن کند تا در هنگام پرواز قدرت مانور مناسبی داشته باشد.  لباس کار مکانیکی که با روغن و ابزارآلات آغشته به روغن سر و کار دارند نیز باید برای شرایط او مناسب باشد.

 

تابلو های راهنمای تعمیرگاه در اجرای نظام آراستگی در تعمیرگاه

تابلو تعمیرگاه

در مراحل مختلف S1-S2-S3 از رنگ ها استفاده شود.
در مراحل مختلف S1-S2-S3 از برچسب های مختلف استفاده شود.
از ممیزی نظام آراستگی 5s تعمیرگاه ، جهت اطمینان از استمرار پیاده سازی نظام آراستگی 5s تعمیرگاه  استفاده شود.
چک لیست های ممیزی نظام آراستگی متناسب با سازمان تدوین شود نظیر چک لیست تابلو ها ، چک لیست اتاق انتظار مشتریان ، چک لیست اداری و پشتیبانی ، چک لیست جایگاه تعمیراتی ، چک لیست قسمت صافکاری و نقاشی ، چک لیست انبار ، چک لیست رختکن ، چک لیست نمایشگاه.
در صورت امکان وسایل و تجهیزات مورد استفاده هر فرد استاندارد شود .
در صورت امکان فعالیت های کارکنان استاندارد شود.
از استاندارد ها و دستورالعمل‌های  کاری (ایمنی ، بهداشت ، کیفیت و… ) استفاده شود. نظیر رعایت استاندارد ها و دستورالعمل‌های نظام آراستگی محیط کار  ، الزامات حفاظت و بهداشت کار ، الزامات ایمنی بهداشت شغلی OHSAS 1800 ، الزامات سیستم مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱ ، الزامات خدمات پس از فروش و ….
بمنظور پیشگیری از خطاها و اشتباهات ، دستورالعمل های کاری مورد نیاز تدوین شود نظیر دستورالعمل کاری برای استفاده از ابزارآلات و تجهیزات ویژه  و …

S5 – Shitsuke آموزش و فرهنگ سازی

اقدامات نظام آراستگی در تعمیرگاه
اصول نظام آراستگی شرح فعالیت
پاکسازی جداسازی اقلام ضروری از اقلام غیر ضروری و حذف اشیاء غیر ضروری.
نظم و ترتیب چیدمان ابزارآلات، تجهیزات و دستگاه های تعمیراتی بگونه ای که تردد راحت باشد.
نظم و ترتیب چیدمان منظم و مرتب ابزارآلات و تجهیزات بر روی تابلو های داخل قفسه ، روی میز کارها و همچنین کشو های مربوطه.
نظم و ترتیب نظم و ترتیب در نگهداری تجهیزات و ابزارآلات.
نظم و ترتیب چیدمان مرتب دستگاه‌ها در داخل جایگاه تعمیراتی در داخل محدوده مشخص شده برای هر جایگاه.
نظم و ترتیب مرتب و منظم نمودن سیم و کابل ها.
نظافت و پاکیزگی اجرای نظافت و پاکیزگی ( دیوارها ، کف ، سقف ، ابزارآلات ، تجهیزات ، دستگاهها ، البسه کار، میز های کار، قفسه ها و …).
نظافت و پاکیزگی روغن زدائی از کلیه جایگاه ها و چال سرویس ها.
نظافت و پاکیزگی تخصیص سطل های زباله و … جهت حفظ و نگهداری بهداشت در هر جایگاه.
استاندارد سازی و ایمنی اجرای استانداردهای ظاهری مطابق الزامات مرتبط در جایگاه های تعمیراتی.
استاندارد سازی و ایمنی استفاده از روکش های حفاظتی .
استاندارد سازی و ایمنی استفاده تمامی کارکنان فنی از لباس های کار استاندارد .
استاندارد سازی و ایمنی نصب تابلوهای راهنمای و موقعیت جایگاه ها.
استاندارد سازی و ایمنی تهیه و نصب تابلو اعلانات جهت اعلامیه فنی ، بخش نامه ها و …
استاندارد سازی و ایمنی یکسان بودن اندازه کلیه میزها، تابلو های ابزار ، کمد ابزار و قفسه ها.
استاندارد سازی و ایمنی رنگ آمیزی کلیه میز ها ، تابلوهای ابزار ، کمد ابزار و قفسه ها.
استاندارد سازی و ایمنی تهیه قفسه برای نگهداری لوازم و قطعات  در حین تعمیر .
استاندارد سازی و ایمنی رعایت نکات ایمنی توسط کارکنان ( استفاده از دستکش ، کفش ایمنی ، ماسک نقاشی ، گوشی صافکاری، عینک جوشکاری و سنگ زنی و…).
استاندارد سازی و ایمنی نصب کپسول های اطفاء حریق ، سطل شن ، برچسب و تابلو های ایمنی ، جعبه کمک های اولیه.
استاندارد سازی و ایمنی تعبیه سیستم تهویه در محیط های بسته برای خروج گازهای آلاینده و نصب سیستم مناسب گرمایش و سرمایش.
آموزش و فرهنگ سازی تشکیل تیم نظام آراستگی و تعیین مسئولیت هر یک از آنها.
آموزش و فرهنگ سازی آموزش کارکنان به منظور استمرار نظام آراستگی در تعمیرگاه.
آموزش و فرهنگ سازی تهیه چک لیست جهت کنترل نظام آراستگی 5s.

 –    دوره آموزش نظام آراستگی 5s برای کلیه کارکنان برگزار شود .
–    جلسات منظم ، نظام آراستگی 5s تعمیرگاه با حضور کارکنان برگزار شود .
–    مسابقات نظام آراستگی 5s برگزار شود .
–    کارکنان نمونه در اصول نظام آراستگیs1-s2-s3  در واحد های مختلف انتخاب شوند .
–    خط مشی نظام آراستگی 5s تدوین شده و تمامی کارکنان از مفاد خط مشی نظام آراستگی ۵s تعمیرگاه ، آگاه شوند .
–    کارکنان با توجه به نتایج ممیزی ، بموقع تشویق وتقدیر شوند .
–    بازدید ها و تور های آموزشی نظام آراستگی 5s بصورت دوره ای اجراء شود .
–    آیین نامه نظام آراستگی 5s تدوین شود .
–    جهت توسعه فرهنگ مشارکت کارکنان ، اقدامات لازم صورت گیرد .

مجموعه فعالیت های پیاده سازی نظام آراستگی 5s تعمیرگاه ( مطابق با اقدامات فوق ) بر ایجاد و حفظ محیطی سازمان یافته ، مرتب ، پاکیزه و دلپذیر ، استاندارد و با انظباط برای کار تاکید می نماید.

برخی از فعالیت های مورد نیاز متناظر با اصول نظام آراستگی 5s در جدول زیر برای تعمیرگاه ارائه شده است .

انجام درست نظام آراستگی 5s و به عادت در آوردن آن برای کارکنان نمایندگی خدمات پس از فروش خودرو نیاز به تمرین دارد و برای اجرای مستمر نظام آراستگی ۵s ، پشتکار و تلاش پیوسته ، علاقه و مشارکت تمامی کارکنان تعمیرگاه به ویژه مدیران ضروری می باشد .

برگرفته از سایت و مقاله مهندس پیام خرازیان

 

برای دانلود جامع ترین دستورالعمل ها، چک لیستها و فرمهای نظام آراستگی محیط کار(5S)، از جمله دستورالعمل های مجزای S1 تا S5 و … بصورت کامل اینجا کلیک کنید.

امتیازدهی

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *