نظام آراستگی درمنزل
یکی از مکانهایی را که می توان در آن نظام آراستگی یا ۵S را پیاده سازی نمود منزل شماست. با استفاده از نظام آراستگی درمنزل نه‌تنها خانه تمیزو‌مرتب می‌شود، بلکه کلی فضای اضافه به‌وجود می‌آورید و می‌توانید خرده‌ریزه‌هایتان رانیز از زیر تخت یا بالای کمد بیرون بکشید!
برای انجام نظام آراستگی درمنزل از پنج اصل ژاپنی که هر کدام با حرف S شروع می‌شود و به نام 5S شناخته می شوند استفاده می کنیم.
1- ساماندهی(Seiri) :
اولین مرحله در نظام آراستگی درمنزل، ساماندهی است. معمولاً اطراف ما پر از وسایل ریز و درشتی است که به طور کلی یا دست کم در یک بازه زمانی مشخص از آن ها بی‌نیازیم. بر همین اساس ساماندهی در خانه تکانی یعنی شناسایی و تفکیک وسایل ضروری از وسایل غیر ضروری و بلا استفاده. وسایلی را که در مرحله ساماندهی درباره آنها به این نتیجه رسیدیم که به آنها نیاز نداریم، باید از محیط زندگی مان جدا کنیم و تصمیم بگیریم که با آن ها چه کنیم. یعنی با در نظر گرفتن میزان نیاز به آن ها، این موارد را در کل از چرخه زندگی مان خارج کنیم. یا آنها را در جایی جاسازی کنیم که در صورت نیاز، در زمان‌های مشخص و براساس دفعات مراجعه به سادگی بتوانیم سراغشان برویم.
2- نظم و ترتیب(Seiton) :
مرحله بعدی نظام آراستگی درمنزل، نظم و ترتیب است. در این مرحله وقتی که از شر وسایل غیرضروری خلاص شدیم باید بین باقی مانده‌ها نظم و ترتیب ایجاد کنیم. یعنی آن ها را بر حسب نیاز جاسازی کنیم. به این ترتیب که لوازمی را که بیشتر نیاز داریم دم دست قرار بدهیم و باقی را که در فاصله زمانی طولانی‌تر به آن ها نیاز پیدا می کنیم در جاهای دور از دسترس قرار دهیم.
نظم، قانونی است که برای مشخص شدن محل نگهداری هر وسیله تعییین میکنیم و ترتیب اجرای آن قانون است. به طور مثال اگر در هر خانه جای هر وسیله مشخص باشد و همه این‌را بدانند یعنی آن‌خانه دارای نظم است. اگر هر کس پس از استفاده از هروسیله آنرا در جای خودش قرار دهد به این‌معنی است که آن‌خانه ترتیب هم دارد.
3-پاکیزه سازی (Seiso) :
شما وقتی که در جای جای منزل خود نگاه می کنید می‌بینید که مکانهایی وجود دارد که شاید سالی یکبار هم بکار شما نرفته و فقط جاهای زیادی از شما اشغال کرده است حال به نظر شما باید چه کار کرد؟
این مکان ها و اقلام و وسایل میتواند برای شما کسب در آمد کند و منزل شما را پاکیزه نماید. در مرحله سوم نظام آراستگی درمنزل می‌بایست در بازه های زمانی مختلف و باتوجه به کاربرد هر وسیله آنها را تمیز کنیم. مواردی مانند نشتی آب، روغن ریزی و مواردی از این قبیل را با استفاده از بازبینی و کنترل مرتفع نماییم.
4- استاندارد سازی (Seiketsu) :
مرحله بعدی تداوم در نگهداری است. بعد از انجام این ۳مرحله، لازم است تدبیری بیندیشیم تا شرایطی که طی این مراحل ایجاد کردیم، ثابت شود و پا برجا بماند. آن وقت است که می‌توانیم یک بار برای همیشه خانه تکانی کنیم! مثلاً یک برنامه روزانه یا هفتگی برای خودمان تهیه و براساس آن خودمان را ملزم کنیم که از این به بعد طبق این روش عمل کنیم.
5- انضباط و فرهنگ سازی(Shitsuke) :
مرحله آخر نظام آراستگی در منزل، انضباط و فرهنگ‌سازی است. باید همه با هم یاد بگیریم که قرار نیست همه کارها را بگذاریم برای وقت ضرورت یا همان دقیقه ۹۰ خودمان!. باید جرات تفکیک و دور ریختن وسایلی را که بدون استفاده می‌ماند به خودمان بدهیم. از آن مهم‌تر اینکه با ساده کردن مفاهیم و درقالب یک کارگروهی در خلال تمیزکردن خانه مفاهیم اساسی مثل مدیریت زمان را به اعضای خانواده آموزش بدهیم.
ما در منازل خودمان در برخی از اوقات کارهایی را انجام می‌دهیم که باعث از بین رفتن دارایی ها و هزینه های گزاف می‌شود. ما در منازل خود هزینه های مختلفی داریم، که می‌توان آن ها را به چند دسته تقسیم کرد:
- خریدهایی که برای خوراک انجام می شود.
- خرید هایی که برای پوشاک انجام می شود.
- خریدها و هزینه هایی که شامل آب ، برق ،گاز ، تلفن و اینترنت می شود.
- هزینه های حمل و نقل و وسایل نقلیه.
- هزینه های کرایه منزل.
- و….
امثال این هزینه ها باعث می شود که یا ما درست مصرف کنیم و یا این هزینه ها باعث تلف شدن دارایی‌های ما می‌شود و ما دراین‌خصوص ضرر میکنیم. اگر بخواهیم برای شما از مدیریت صحیح آنها مطالبی را بیان کنیم می توانیم به موارد زیر بپردازیم:
-
مدیریت بر مصرف انرژی:
این هزینه بیشترین ضرر را به ما خواهد زد، اگر مدیریت صحیحی برای آن نداشته باشیم. ما باید بدانیم که چه چیزهایی را مصرف میکنیم و چه چیز هایی را نباید مصرف کنیم و کی باید این مصارف انجام شود .
ما وقتی از اینترنت استفاده می کنیم و بیهوده و بدون اینکه نیازی به آن داشته‌باشیم و استفاده‌نکنیم از ما هزینه می‌برد و باعث کم شدن دارایی ما می‌شود. ما باید سعی کنیم این مصارف را به درستی مدیریت نماییم.
-
مدیریت بر حمل و نقل:
مدیریت صحیح بر استفاده ازخودرو و کاهش هزینه مصرف‌بنزین و استهلاک‌ماشین می‌توانیم برای خود هزینه‌های اضافی خانواده را کاهش دهیم .
-
خرید های اضافی و نابجا
دراین مورد باید توجه‌کنیم که هر گونه خریدی که موردنیاز نبوده و یا تاریخ‌استفاده کمی داشته‌باشد و یا کاربردی برای‌ما نداشته باشد، باعث می‌گردد که دراین‌خصوص ضرر مالی ببینیم. این موضوع باعث می‌شود مکان‌های را از ما اشغال کندکه ما می‌توانیم کاربری دیگری از این مکانها را داشته باشیم.
این‌ها مواردی بود بر کاهش هزینه و مدیرت صحیح خانواده بر اجرای آراستگی در منزل شما. ولی اگر بخواهیم یک دستورالعمل اجرایی برای شما بیان کنیم شامل مراحل زیر است:
۱- آشپزخانه:
- روی گاز از فویلهای آلومینیوم استفاده‌کنید تابتوانید آنرا راحت تمیز کنید و وقتی ضایعات غذا بر روی آن می‌ریزد به گاز آسیب وارد نکند.
- روی میز ها از پوشش مناسب استفاده کنید .
- در بالای کابینها چیزی قرار ندهید.
- سطلهای زباله را با پوشش پلاستیکی بپوشانید تا سطل زباله را بتوانید راحت تمیز کنید .
- از ظروف مختلف برای نگهداری غلات استفاده نمایید و حتی برچسب مناسب بر روی آن استفاده کنید.
- هفته ای یکبار از موادی که باعث پاکیزگی چاه فاضلاب می شود استفاده نمایید.
۲-حال و پذیرایی:
- استفاده از گلدان برای تزیین بهره برداری کنید .
- از گذاشتن وسایل اضافی در حال خود داری کنید.
- روی میز ها و کاناپه ها از روکش های مناسب استفاده کنید .
- از وسایل پذیرایی مناسب بر روی میزها استفاده کنید .
۳- اتاق خواب:
- ازرو تختی مناسب استفاده کنید .
- از زیر تخت برای نگهداری اقلام استفاده نکنید.
- سعی کنید نور مناسب برا ی این اتاق استفاده کنید .
۴-انبار:
- درانباری از قفسه استفاده کنید.
- اقلامی که در مدت سالیانه کاربرد دارد در این مکان نگهداری کنید.
- از اقلام اسقاط و بازیافتی دراین مکان برای نگهداری استفاده نکنید.
- اقلام سنگین را در پایین قفسه ها نگهداری کنید.
- اقلام ریز را درون جعبه های مختلف قرا ردهید تا پراکنده نشود.
- اقلامی که بصورت مایع می‌باشد حتما در ظروف درب‌بسته و در روی پالت ویا ارتفاعی بالاتر از زمین قرار دهید.
- اقلامی که ممکن است آتش زا باشد را در جلوی انبار قرا ردهید که همیشه تحت کنترل باشد .
- وسایل اطفای حریق در انبار نگهداری کنید.
۵-حیاط و پارکینگ:
- حیاط محل انباری نیست.
- حتما اگر وسایل شما روغن ریزی دارد نسبت به برطرف کردن ریزش روغن آن اقدام نمایید.
- از کاشتن گلهای و درختان زیبا غافل نشوید.
- وسایل اضافی را دور بریزید و این مکانها را همیشه خلوت کنید .
برای دانلود جامع ترین دستورالعمل ها، چک لیستها و فرمهای نظام آراستگی محیط کار(5S)، از جمله دستورالعمل های مجزای S1 تا S5 و … بصورت کامل اینجا کلیک کنید.
بدون دیدگاه