دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد
1 – هـدف :
هدف از تدوین دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد، نظافت و پاکیزگی قسمتها، تهیه تجهیزات مناسب جهت ساماندهی ایستگاههاو جایگذاری مناسب ، جهت استفاده بهینه از فضاها و امکانات ونظافت و کنترل آلودگی محیطی می باشد.
2- دامنـه :
کلیه قسمتهای اصلی، بخشهای داخلی هر قسمت در سالن تولید، از جمله سالنها و ایستگاه های تولید، بستهبندی، انبارها و بخصوص انبار مواد اولیه تولید، رختکنها و سایر اماکن.
3- مسئولیتها :
- حسن اجرا : – سرپرست تولید
- اقدام کنندگان:
– سرپرست تولیدجهت همکاری و تعیین بخشهای داخلی تولید، تعیین میزان مجاز نگهداری مواد اولیه در قسمتها، تعیین مسیرهای عبور و مرور، تعیین نحوه خط کشی ، تعیین روش چیدمان تجهیزات در قسمتها با توجه به فرآیندها، تعیین نوع نیازمندی تجهیزات و ابزارآلات در ایستگاه ، کنترل نحوه نظافت قسمتها، کنترل نحوه چیدمان مواد در تجهیزات و قسمتها، کنترل نحوه استفاده از تجهیزات، تهیه برنامه نظافت بخشها و ماشین آلات در راستای تحقق و رعایت اصول GMP توسط کارکنان .
– سرپرست کنترل کیفیت وبازرسین خط : جهت تعیین روش و دوره نظافت، تهیه استاندارد نظافت قسمتها و بخشها جهت بازدید دوره ای از سالنها و تجهیزات، کنترل و ثبت و تأیید نحوه نظافتها، صدور اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه جهت موارد مقتضی
– سرپرست نت جهت تعیین نوع تجهیزات قابل استفاده در خط جهت استفاده های تعمیراتی ، هماهنکی زمان وشیوههای فعالیت تعمیراتی در سالنهای تولید و جلوگیری از آلودگی های تعمیراتی .
– مسئولین ایستگاههای تولید جهت کنترل نحوه قرارگیری اقلام و تجهیزات در قسمتها، کنترل نحوه نظافت دستگاه ها و قسمتها توسط پرسنل هر ایستگاه .
– پرسنل تولید جهت انجام نظافت در حیطه دستگاهها مطابق با استانداردهای پیوست روش ، رعایت محدوده ها و فضاها و جایگزاری صحیح کالاها و مواد اولیه در ایستگاهها در حین کار و در انتهای آن .
– سرپرست انبار جهت پیگیری پاکیزه سازی انبارها مطابق این روش اجرایی با هماهنگی با واحد کنترل .
4- شـرح :
روش 5S برگرفته از پنج اصطلاح ژاپنی به معنی Seiri (ساماندهی)، Seiton (مرتب کردن حسب سفارشات)، Seiso (پاکیزگی و درخشندگی)، Seiketsu (استاندارد و مطابقت با نمونه) و Shitsuke (نگهداری و پشتیبانی کردن از اصول تدوین شده و فرهنگسازی) میباشد. در این روش اجرای مراحل 5S و پاکیزگی و نظم دهی در واحد تولید و واحدهای تابعه انجام می گردد. اجرای روش مطابق مراحل ذیل صورت می پذیرد.
اجرای مراحل 5S و نظم دهی در واحد تولید انجام می گردد که نهایتاً به تعیین مکانها، شناسائی نیازمندیهای مراحل و فرآیندها، شناسایی مواد مورد نیاز موجود در هر ایستگاه ، شناسایی و کنترل تجهیزات و شیوه های نظافت تولید و رعایت الزامات بهداشتی .
پیش از شروع مراحل 5S و اجرای الزامات آن چیدمان کلی تولید و بخشهای تابعه، مسیرهای عبور و مرور، بخشهای اصلی و عمومی واحد و در نهایت تعیین بخشهای داخلی قسمتها و چیدمان آنها صورت پذیرفته که این مراحل می تواند فقط یکبار و یا در صورت تغییر در چیدمان واحد و یا ایجاد تغییرات جهت تولید محصول جدید مجدداً تکرار گردد. اجرای روش مطابق مراحل ذیل صورت می پذیرد .
1-4- تعیین مکانـهاو چیدمان و طبقه بندی مواد
1-1-4- تهیه نقشه ( layout ) سالنها
2-1-4- قسمت بندی اولیه و تعیین فضاهای منفکی به شکل کلی با الصاق نام هر قسمت و جداسازی و مشخص کردن هر قسمت روی نقشه .
3-1-4- تعیین مکان هر قسمت به شکل اولیه بر روی نقشه سالن ( مکانهای اختصاصی، مکانهای عمومی )
4-1-4- بررسی واستخراج مواد مورد استفاده در هر قسمت، دوره های استفاده و مقدار مجاز در هر قسمت توسط مسئول واحدهای تولید و کنترل کیفیت با توجه به نوع فرآیند اجرائی در هر قسمت و تکمیل فرم لیست مواد مورد نیاز در بخشهای تولید
5-1-4- چیدمان و کنترل اقلام هر ایستگاه مطابق فرم مواد مورد نیاز در بخشهای تولید توسط سرپرست تولید.
توجه: در صورت امکان می توان برخی از قسمتهای مورد نیاز بخشهای هم جوار را به صورت یکجا و یا در قسمتهای عمومی در نظر گرفت به طور مثال ، می توان جهت چندین قسمت یک محل انبارش مواد ایستگاه و یا یک منطقه کنترل محصول نامنطبق و … را در نظر گرفت که این مورد مطابق نظر مسئول تولید انجام میگردد که در هر صورت با لیبل نام مشخص میگردد.
2-4- شناسایی و تعیین ملزومات ایستگاهها و طبقه بندی موارد
1-2-4- شناسائی اقلام هر قسمت و تکمیل فرم ملزومات موجود بخشهای تولید (در صورتی که تجهیزات دارای موارد مختلف باشد هرمشخصه از آن در یک ردیف فرم درج گردد )
2-2-4- تعیین نحوه ارتباط قسمتهای داخلی و ارتباط با انبار ( تجهیزات مورد نیاز جهت ارتباط و وسایل حمل و نقل به قسمتها و انبار )
3-2-4- بررسی اطلاعات جمع آوری شده و استخراج حجم درخواست های انبار متناسب با اطلاعات فوق در هر قسمت با توجه به نوع گردش کار و الزامات روش شناسائی و ردیابی و الصاق نام مواد برروی آن و مرتب سازی ایستگاههای تولید.
4-2-4- طراحی نحوه چیدمان داخلی قسمتهای تولید و عمومی تولید با توجه به تجهیزات و ملزومات تعیین شده هر قسمت و انتقال به مسئولین قسمتها و نطارت بر اجراتوسط سرپرست تولید.
3-4- پاکسازی قسمتهااز اقـلام بلااستفاده
1-3-4- بازدید بخشهای مختلف توسط سرپرست واحد تولید و تعیین اقلام راکد به کمک سرپرستان بخشها
2-3-4- جمع آوری اقلام از قسمتها و پاکسازی آنها
3-3-4- تعیین تکلیف اقلام بلا استفاده توسط سرپرست واحد ( عودت به انبار، دوباره کاری و یا حمل به انبار ضایعات)
4-3-4- اجرای تصمیمات اتخاذ شده توسط مسئولین قسمتها و ارائه گزارش به سرپرست واحد تولید .
4-4- تعیین و چیدمـان تجهیـزات جانبی و اقـلام در قسمت
1-4-4- جاگذاری تجهیزات درمکانهای تولیدی وعمومی تولید مطابق با نتایج استخراج شده از بند2-4 و 1-4
2-4-4- جا گذاری ابزارآلات و مواد در داخل سخت افزارهای قسمت
3-4-4- تعیین محل دقیق تجهیزات در فرم ملزومات بخشهای تولید
4-4-4- نام گذاری قفسه ها، کمدها، لوازم نگهداری اقلام و مکانهای نگهداری
5-4- نظافت و پاکیـزه سازی محیـط
1-5-4- تعیین نحوه نظافت، تجهیزات، فضاها و … جهت انجام نظافت
2-5-4- تعیین روش نظافت برای هر قسمت و بخشهای داخلی آن و تکمیل استاندارد داخلی نظافت بخشها و قسمتها توسط سرپرست تولید با همکاری کنترل کیفیت .
3-5-4- تعیین متولیان نظافت بخشهای عمومی و اختصاصی به کمک مسئولین قسمتها .
4-5-4- برنامه ریزی نظافت مطابق فرم برنامه ریزی نظافت
5-5-4- انجام نظافت توسط متولیان به صورت روزانه، هفتگی و یا دوره های تعیین شده و کنترل آن توسط بازرسین سرپرست تولید وکنترل کیفیت و تکمیل چک لیست 5S تولید به طور روزانه توسط تولید و اخذ تایید از سرپرست تولید و کنترل کیفیت و همچنین کنترل نحوه چیدمان مواد و تجهیزات قسمتها و تکمیل چک لیست 5S تولید و اخذ تایید از سرپرست تولید و کنترل کیفیت .
توجه : به دلیل وجود الزامات خاص صنایع پزشکی و حساسیت های خاص در ایستگاه ها ، نظافت دستگاهها و اطراف ایستگا های کاری در ساعات انتهای روز و زمان توقف خط تولید و همچنین ترجیحاً توسط اپراتور های دستگاه ، و مطابق دستورالعمل فوق انجام میپذیرد که مسئولین انجام نظافت ایستگاه ها مطابق نظر سرپرست تولید تعیین میگردد .
6-5-4- بررسی کلیه قسمتها توسط سرپرست تولید، باز بینی و کنترل و استخراج و پیگیری نتایج و نواقص احتمالی .
7-5-4- انجام اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه جهت اصلاح و برطرف نمودن علت بی نظمی و ناهماهنگی های مکرر.
8-5-4- برگزاری جلسات ادواری با مسئولین ایستگاهها و اخذ نظرات و پیشنهادات جهت اصلاح موارد ناقص ( در صورت لزوم).
6-4- تعیین فضای ضایعـات
در این مرحله ضایعات یا تمامی پرتهای ایجاد شده از فرآیند تولید ،خواه ناشی از اشتباه در فرآیند، اشتباه اپراتور ، و یاکمپانی ارسال کننده و…. جداسازی شده واقلام مطابق روش اجرایی کنترل محصول نامنطبق پیگیری و کنترل می گردد.
جهت کنترل ضایعات مراحل ذیل اجرا می گردد :
1-6-4- شناسائی مراکز ایجاد ضایعات
2-6-4- شناسائی ضایعات و دسته بندی آنهابا استفاده از بسکت یا لیبل
3-6-4- مشخص کردن محل نگهداری ضایعات در ایستگاه ها
4-6-4- دسته بندی ضایعات با توجه به ماهیت فروش بانظر سرپرست خرید جهت اقلام نا مشخص .
5-6-4- ارسال ضایعات به انبار در فواصل مناسب حسب حجم تولید و پاکیزه سازی ایستگاه .
7-4- مقررات تردد و بهداشت شخصی در سالن ها
به منظور حفظ شرایط بهداشتی و نظافت سالن ها رعایت موارد ذیل الزامیست :
- بسته بودن کلیه درب ها و پنجره ها .
- هنگام ورود کلیه پرسنل تولید به سالن تولید تعویض کفش ها با کفش های مخصوص سالن الزامیست .
- پوشیدن لباس کار مخصوص سالن
- تردد به خارج از سالن ها با کفش مخصوص سالن ممنوع است .
- در صورت وجود بوی حلال در سالن و نیاز به تعویض هوا صرفآ از فن ها استفاده میگردد .
8-4- پوشش پرسنل در سالن ها
به منظور استاندارد سازی پوشش پرسنل در کلیه ایستگاه های تولید و جلوگیری از ایجاد آلودگی در محصولات ، پوشش پرسنل در ایستگاه های تولید مطابق استاندارد داخلی پوشش پرسنل میباشد .
5- مستندات مـرتبط (دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد):
ردیف |
عنوان |
کد |
سابقه | پیوست | مدرک ذیربط |
1 | روش اجرایی کنترل محصول نامنطبق | ||||
2 | استاندارد داخلی نظافت بخشها و قسمتها | ||||
3 | لیست مواد مورد نیاز در بخشهای تولید | ||||
4 | ملزومات موجود بخشهای تولید | ||||
5 | چک لیست 5S تولید | ||||
6 | برنامه ریزی نظافت | ||||
7 | استاندارد داخلی پوشش پرسنل |
6- تـوزیـع :
واحد | تعدادنسخ |
مدیر عامل | 1 |
نماینده مدیریت | 1 |
تولید | 1 |
کنترل کیفیت | 1 |
نگهداری و تعمیر | 1 |
انبار | 1 |
برای دانلود دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد و جامع ترین دستورالعمل ها، چک لیستها و فرمهای نظام آراستگی محیط کار(5S)، از جمله دستورالعمل های مجزای S1 تا S5 و … بصورت کامل اینجا کلیک کنید.
بدون دیدگاه