دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد

دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد

1 – هـدف :

هدف از تدوین دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد، نظافت و پاکیزگی قسمتها، تهیه تجهیزات مناسب جهت ساماندهی ایستگاههاو جایگذاری مناسب ، جهت استفاده بهینه از فضاها و امکانات ونظافت و کنترل آلودگی محیطی می باشد.

2- دامنـه :

کلیه قسمتهای اصلی، بخشهای داخلی هر قسمت در سالن تولید، از جمله  سالن‌ها و ایستگاه های تولید، بسته‌بندی، انبارها و بخصوص انبار مواد اولیه تولید، رختکن‌ها  و سایر اماکن.

3- مسئولیتها :

•  حسن اجرا :  – سرپرست تولید
  
• اقدام کنندگان: 

      – سرپرست  تولیدجهت همکاری و تعیین بخشهای داخلی تولید،  تعیین میزان مجاز نگهداری مواد اولیه در قسمتها، تعیین مسیرهای عبور و مرور، تعیین نحوه خط کشی ، تعیین روش چیدمان تجهیزات در قسمتها با توجه به فرآیندها، تعیین نوع نیازمندی تجهیزات و ابزارآلات در ایستگاه ، کنترل نحوه نظافت قسمتها، کنترل نحوه چیدمان مواد در تجهیزات و قسمتها، کنترل نحوه استفاده از تجهیزات، تهیه برنامه نظافت بخشها و ماشین آلات در راستای تحقق و رعایت اصول GMP توسط کارکنان .  

         –  سرپرست کنترل کیفیت وبازرسین خط : جهت تعیین روش و دوره نظافت، تهیه استاندارد نظافت قسمتها و بخشها جهت بازدید دوره ای از سالنها و تجهیزات، کنترل و ثبت و تأیید نحوه نظافتها، صدور اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه جهت موارد مقتضی

       –  سرپرست  نت جهت تعیین نوع تجهیزات قابل استفاده در خط  جهت استفاده های  تعمیراتی ، هماهنکی زمان وشیوه‌های  فعالیت تعمیراتی در سالنهای تولید و جلوگیری از آلودگی های تعمیراتی .

        – مسئولین ایستگاههای تولید جهت کنترل نحوه قرارگیری اقلام و تجهیزات در قسمتها، کنترل نحوه نظافت دستگاه ها و قسمتها توسط پرسنل هر ایستگاه .

        – پرسنل تولید جهت انجام نظافت در حیطه دستگاهها مطابق با استانداردهای پیوست روش ، رعایت محدوده ها و فضاها و جایگزاری صحیح کالاها و مواد اولیه در ایستگاهها در حین کار و در انتهای آن .

       – سرپرست انبار جهت پیگیری پاکیزه سازی انبارها مطابق این روش اجرایی با هماهنگی با واحد کنترل .

 4- شـرح :

روش 5S برگرفته از پنج اصطلاح ژاپنی به معنی Seiri (ساماندهی)، Seiton (مرتب کردن حسب سفارشات)، Seiso (پاکیزگی و درخشندگی)، Seiketsu (استاندارد و مطابقت با نمونه) و Shitsuke (نگهداری و پشتیبانی کردن از اصول تدوین شده و فرهنگ‌سازی) می‌باشد. در این روش اجرای مراحل 5S و پاکیزگی و نظم دهی در واحد تولید و واحدهای تابعه انجام می گردد. اجرای روش مطابق مراحل ذیل صورت می پذیرد.

 اجرای مراحل 5S و نظم دهی در واحد تولید انجام می گردد که نهایتاً به تعیین مکانها، شناسائی نیازمندیهای مراحل و فرآیندها، شناسایی مواد مورد نیاز موجود در هر ایستگاه ، شناسایی و کنترل تجهیزات و شیوه های نظافت تولید  و رعایت الزامات بهداشتی  .

پیش از شروع مراحل 5S و اجرای الزامات آن چیدمان کلی تولید و بخشهای تابعه، مسیرهای عبور و مرور، بخشهای اصلی و عمومی واحد و در نهایت تعیین بخشهای داخلی قسمتها و چیدمان آنها صورت پذیرفته که این مراحل می تواند فقط یکبار و یا در صورت تغییر در چیدمان واحد و یا ایجاد تغییرات جهت تولید محصول جدید مجدداً تکرار گردد. اجرای روش مطابق مراحل ذیل صورت می پذیرد .

1-4- تعیین مکانـهاو چیدمان و طبقه بندی مواد

1-1-4-  تهیه نقشه ( layout ) سالنها

 2-1-4-  قسمت بندی اولیه و تعیین فضاهای منفکی به شکل کلی با الصاق نام هر قسمت و جداسازی و مشخص کردن هر قسمت روی نقشه .

 3-1-4- تعیین مکان هر قسمت به شکل اولیه بر روی نقشه  سالن ( مکانهای اختصاصی، مکانهای عمومی )

 4-1-4- بررسی واستخراج مواد مورد استفاده در هر قسمت، دوره های استفاده و مقدار مجاز در هر قسمت توسط مسئول واحدهای تولید و کنترل کیفیت با توجه به نوع فرآیند اجرائی در هر قسمت و تکمیل فرم لیست مواد مورد نیاز در بخشهای تولید

5-1-4- چیدمان و کنترل اقلام هر ایستگاه مطابق فرم مواد مورد نیاز در بخشهای تولید توسط سرپرست تولید.

 توجه: در صورت امکان می توان برخی از قسمتهای مورد نیاز بخشهای هم جوار را به صورت یکجا و یا در قسمتهای عمومی در نظر گرفت به طور مثال ، می توان جهت چندین قسمت یک محل انبارش مواد ایستگاه و یا یک منطقه کنترل محصول نامنطبق و … را در نظر گرفت که این مورد مطابق نظر مسئول تولید انجام میگردد که در هر صورت با لیبل نام مشخص میگردد.

2-4- شناسایی و تعیین ملزومات ایستگاهها و طبقه بندی موارد

1-2-4- شناسائی اقلام هر قسمت و تکمیل فرم ملزومات موجود بخشهای تولید (در صورتی که تجهیزات دارای موارد مختلف باشد هرمشخصه از آن در یک ردیف فرم درج گردد )

2-2-4- تعیین نحوه ارتباط قسمتهای داخلی و ارتباط با انبار ( تجهیزات مورد نیاز جهت ارتباط و وسایل حمل و نقل به قسمتها و انبار )

3-2-4- بررسی اطلاعات جمع آوری شده و استخراج حجم درخواست های انبار متناسب با اطلاعات فوق در هر قسمت با توجه به نوع گردش کار و الزامات روش شناسائی و ردیابی و الصاق نام مواد برروی آن و مرتب سازی ایستگاههای تولید.

4-2-4- طراحی نحوه چیدمان داخلی قسمتهای تولید و عمومی تولید با توجه به تجهیزات و ملزومات تعیین شده هر قسمت و انتقال به مسئولین قسمتها و نطارت بر اجراتوسط سرپرست تولید.

3-4- پاکسازی قسمتهااز اقـلام بلااستفاده

1-3-4- بازدید بخشهای مختلف توسط سرپرست واحد تولید و تعیین اقلام راکد به کمک سرپرستان بخشها

2-3-4- جمع آوری اقلام از قسمتها و پاکسازی آنها

3-3-4- تعیین تکلیف اقلام بلا استفاده توسط سرپرست واحد ( عودت به انبار، دوباره کاری و یا حمل به انبار ضایعات)

4-3-4- اجرای تصمیمات اتخاذ شده توسط مسئولین  قسمتها و ارائه گزارش به سرپرست  واحد تولید .

4-4- تعیین و چیدمـان تجهیـزات جانبی و اقـلام در قسمت

 1-4-4- جاگذاری تجهیزات درمکانهای تولیدی وعمومی تولید مطابق با نتایج استخراج شده از بند2-4 و 1-4

 2-4-4- جا گذاری ابزارآلات و مواد در داخل سخت افزارهای قسمت

 3-4-4- تعیین محل دقیق تجهیزات در فرم ملزومات بخشهای تولید

 4-4-4- نام گذاری قفسه ها، کمدها، لوازم نگهداری اقلام و مکانهای نگهداری

5-4- نظافت و پاکیـزه سازی محیـط

 1-5-4- تعیین نحوه نظافت، تجهیزات، فضاها و … جهت انجام نظافت

 2-5-4- تعیین روش نظافت برای هر قسمت و بخشهای داخلی آن و تکمیل استاندارد داخلی نظافت بخشها و قسمتها توسط سرپرست تولید با همکاری کنترل کیفیت .

3-5-4- تعیین متولیان نظافت بخشهای عمومی و اختصاصی به کمک مسئولین قسمتها .

4-5-4- برنامه ریزی نظافت مطابق فرم برنامه ریزی نظافت

5-5-4- انجام نظافت توسط متولیان به صورت روزانه، هفتگی و یا دوره های تعیین شده و کنترل آن توسط بازرسین سرپرست تولید وکنترل کیفیت و تکمیل چک لیست 5S تولید  به طور روزانه توسط تولید و اخذ تایید از سرپرست تولید و کنترل کیفیت و همچنین  کنترل نحوه چیدمان مواد و تجهیزات  قسمتها و تکمیل چک لیست 5S تولید و اخذ تایید از سرپرست تولید و کنترل کیفیت .

توجه : به دلیل وجود الزامات خاص صنایع پزشکی و حساسیت های خاص در ایستگاه ها ، نظافت دستگاهها و اطراف ایستگا های کاری در ساعات انتهای روز و زمان توقف خط تولید و همچنین ترجیحاً توسط اپراتور های دستگاه ، و مطابق دستورالعمل فوق انجام میپذیرد که مسئولین انجام نظافت ایستگاه ها مطابق نظر سرپرست تولید تعیین میگردد  .

 6-5-4- بررسی کلیه قسمتها توسط سرپرست تولید، باز بینی و  کنترل و استخراج و پیگیری نتایج و نواقص احتمالی .

7-5-4- انجام اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه جهت اصلاح و برطرف نمودن علت بی نظمی و ناهماهنگی های مکرر.

8-5-4- برگزاری جلسات ادواری با مسئولین ایستگاهها و اخذ نظرات و پیشنهادات جهت اصلاح موارد ناقص ( در صورت لزوم).

6-4- تعیین فضای ضایعـات

در این مرحله ضایعات یا تمامی پرتهای ایجاد شده از فرآیند تولید ،خواه ناشی از اشتباه در فرآیند، اشتباه اپراتور ، و یاکمپانی ارسال کننده و…. جداسازی شده واقلام مطابق روش اجرایی کنترل محصول نامنطبق  پیگیری و کنترل می گردد.

جهت کنترل ضایعات مراحل ذیل اجرا می گردد :

1-6-4- شناسائی مراکز ایجاد ضایعات

2-6-4- شناسائی ضایعات و دسته بندی آنهابا استفاده از بسکت یا لیبل

3-6-4- مشخص کردن محل نگهداری ضایعات در ایستگاه ها

4-6-4- دسته بندی ضایعات با توجه به ماهیت فروش بانظر سرپرست خرید جهت اقلام نا مشخص .

5-6-4- ارسال ضایعات به انبار در فواصل مناسب حسب حجم تولید و پاکیزه سازی ایستگاه .

7-4- مقررات تردد و بهداشت شخصی در سالن ها

 به منظور حفظ شرایط بهداشتی و نظافت سالن ها رعایت موارد ذیل الزامیست :

• بسته بودن کلیه درب ها و پنجره ها .
• هنگام ورود کلیه پرسنل تولید به سالن تولید تعویض کفش ها با کفش های مخصوص سالن الزامیست .
• پوشیدن لباس کار مخصوص سالن
• تردد به خارج از سالن ها با کفش مخصوص سالن ممنوع است .
• در صورت وجود بوی حلال در سالن و نیاز به تعویض هوا صرفآ از فن ها استفاده میگردد .

8-4- پوشش پرسنل در سالن ها

به منظور استاندارد سازی پوشش پرسنل در کلیه ایستگاه های تولید و جلوگیری از ایجاد آلودگی در  محصولات ،  پوشش پرسنل در ایستگاه های تولید مطابق  استاندارد داخلی پوشش پرسنل میباشد .

 

5- مستندات مـرتبط (دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد):

ردیف	عنوان	کد	سابقه	پیوست	مدرک ذیربط
1	روش اجرایی کنترل محصول نامنطبق
2	استاندارد داخلی نظافت بخشها و قسمتها
3	لیست مواد مورد نیاز در بخشهای تولید
4	ملزومات موجود بخشهای تولید
5	چک لیست 5S تولید
6	برنامه ریزی نظافت
7	استاندارد داخلی پوشش پرسنل

 

  6- تـوزیـع  :

واحد	تعدادنسخ
مدیر عامل	1
نماینده مدیریت	1
تولید	1
کنترل کیفیت	1
نگهداری و تعمیر	1
انبار	1

برای دانلود دستـورالعمل اجـرای 5S در واحـد تولیـد و جامع ترین دستورالعمل ها، چک لیستها و فرمهای نظام آراستگی محیط کار(5S)، از جمله دستورالعمل های مجزای S1 تا S5 و … بصورت کامل اینجا کلیک کنید.